اطلاعات بیشتر درمورد گاستروستومی (لوله تغذیه)

گاستروستومی یکی از روش‌های جراحی به شمار می‌رود که در آن پزشک با ایجاد یک سوراخ بسیار کوچک برای عبور یک لوله پلاستیکی شروع به کار می‌کند. سپس بر روی شکم برش هایی ایجاد می شود تا به داخل شکم دسترسی پیدا کنند. به این نکته توجه داشته باشید هدف از انجام این عمل جراحی ایجاد یک دستگاه تغذیه‌ای است که با دور زدن دهان و گلو بتواند مواد غذایی را به صورت مستقیم وارد معده کند. در ادامه شما را با گاستروستومی بیشتر آشنا خواهیم کرد.

 

 

 

گاستروستومی چیست؟

گاستروستومی با ایجاد برش بر روی سطح پوست و سپس بر روی دیواره ی معده با استفاده از ابزارهای مخصوص جراحی صورت می‌گیرد. در این روش پزشک با قرار دادن لوله تغذیه راهی برای مصرف مواد غذایی ایجاد می کند. لوله‌ای که در این راه پزشک به صورت مستقیم وارد معده میکند در حقیقت یک لوله پلاستیکی و کاملاً انعطاف پذیر می‌باشد که امروزه آن را به نام لوله گاستروستومی و یا g-tube می‌شناسند. انتهای این لوله به صورت کامل در داخل حفره معده قرار خواهد گرفت، در حقیقت انتهای g-tube نسبت به آغاز آن کمی بزرگ‌تر طراحی شده است و مانند یک قارچ به نظر می‌رسد. دلیل این طراحی قارچ مانند لوله گاستروستومی برای این است که لوله از معده خارج نشود. این روش جراحی با هدف ایجاد فضا بین معده و قسمت بیرونی شکم میباشد.

 

گاستروستومی چگونه انجام می‌شود؟

امروزه جراحی گاستروستومی با استفاده از تکنیک‌های متنوعی انجام می‌شود. برخی از روش‌هایی که پزشک می‌تواند با استفاده از آن لوله g-tube را به داخل معده هدایت کند می‌توان به روش آندوسکوپی، روش رادیولوژی و روش جراحی آن اشاره کرد. در ادامه شما را با تکنیک‌های انجام جراحی گاستروستومی آشنا خواهیم کرد.

✔ آندوسکوپی

در روش آندوسکوپی همان طور که در نامش نیز مشخص است پزشک با استفاده از آندوسکوپ که یک لوله انعطاف پذیر است و دوربین‌های بسیار ریزی در آن تعبیه شده است شروع به جراحی می‌کند. آندوسکوپ در حقیقت در این جراحی نقش وارد کردن لوله گاستروستومی را به داخل معده دارد.

در این تکنیک جراح در مرحله اول آندوسکوپ را با استفاده از دهان به داخل معده هدایت می‌کند. به این نکته توجه داشته باشید نور آندوسکوپ به قدری زیاد است که می‌تواند به جراح کمک کند تا محل برش بر روی پوست شکم متقاضی را به صورت دقیق مشاهده کند. بعد از پیدا کردن و ایجاد برش لازمه بر روی پوست متقاضی نوبت به وارد کردن گاستروستومی میرسد. در ادامه پزشک با توجه به برش هایی که ایجاد کرده است این لوله را وارد معده میکند تا راهی برای تغذیه ایجاد شود و سپس به کمک برشی که ایجاد کرده است آن را خارج می‌کند. بعد از خارج کردن لوله نوبت به نگه داشتن دستگاه در داخل معده و استفاده از فیکساتور مثلثی مانند برای محکم کردن آن بر روی پوست می‌باشد. بعد از پایان تمامی این مراحل پزشک باید انتهای لوله را برش دهد تا برای متقاضی قابل کنترل باشد و آن را به یک مجموعه تغذیه‌ای متصل می‌کند.

✔ رادیولوژیک

از دیگر تکنیک‌های انجام گاستروستومی می‌توان به رادیولوژیک اشاره کرد.در این روش با استفاده از به روز ترین امکانات و دستگاه های تصویر برداری مکان صحیح قرار گیری لوله گاستروستومی را مشخص خواهند کرد. به این نکته توجه داشته باشید این تکنیک باید توسط رادیولوژیست و در بخش رادیولوژی انجام شود.

این تکنیک با شناسایی محل کبد بر روی شکم شروع خواهد شد. بعد از آن پزشک باید معده را با استفاده از ابزار های لازم موجب افزایش حجم معده می شود تا معده به سطح شکم برسد. بعد از آن نیز نوبت به کار رادیولوژیست می‌رسد که با استفاده از سیم‌های راهنما بتواند دستگاه گاستروستومی را به داخل معده راهنمایی کند و بتواند محل دقیق ایجاد برش را با استفاده از اشعه ایکس و دیگر روش‌های تصویر برداری مشخص کند. در این روش نیز مانند روش قبل لوله گاستروستومی از طریق دهان وارد معده خواهد شد. بعد از وارد شدن کامل لوله در داخل معده پزشک باید آن را در جای مناسب خود قرار دهد و فیکساتور مثلثی را بر روی آن متصل کند تا لوله در جای مناسب خود محکم قرار داده شود.

✔ جراحی

روش جراحی از دیگر تکنیک‌های وارد کردن دستگاه گاستروستومی به داخل معده می‌باشد. در این روش پزشک منتخب، لوله گاستروستومی را به صورت مستقیم وارد شکم می کند. این روش باید تحت بیهوشی عمومی و توسط بهترین جراح انجام شود.

در این تکنیک جراح یک برش در قسمت فوقانی شکم در نزدیکی محلی که لوله گاستروستومی باید وارد شود ایجاد میکند. در مرحله بعدی نوبت به شناسایی کامل معده میرسد. بعد از شناسایی کامل معده پزشک باید بخیه های لازمه را برای محکم کردن معده بر روی دیواره شکمی ایجاد کند.  سپس نوبت به عبور لوله میرسد که از پوست عبور کند و به دهانه‌ای که در معده ایجاد شده وارد شود. این لوله باید در دیواره معده بخیه زده شود.

کاندیدای مناسب تغذیه از طریق گاستروستومی

دلایل و اهداف متنوعی برای جراحی گاستروستومی وجود دارد. این روش درمانی برای افراد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• نوزادانی که به دلیل نقص مادرزادی در دهان، مری و یا معده متولد شده اند.
• افرادی که توانایی مصرف مواد مغذی و مورد نیاز از دهان را ندارند.
• افرادی که توانایی قورت دادن ندارند.   
• افرادی که در بیشتر مواقع در هنگام غذا خوردن از طریق دهان خود تنفس میکنند.

چه زمانی لوله تغذیه گاستروستومی  برداشته می‌شود؟

یکی از پرتکرارترین سؤالاتی که بسیاری از متقاضیان در خصوص لوله گاستروستومی از پزشکان پرسیده‌اند در خصوص زمان برداشت آن می‌باشد. در مواردی که این لوله به صورت کوتاه مدت و یا موقتی برای فرد بیمار گذاشته میشود که برای تغذیه مناسب وی میباشد بعد از گذشت 3 هفته الی بیشتر میتواند این لوله را خارج کند. لازم به ذکر است یکی از اصلی ترین شرایط خارج کردن این لوله از معده ثابت نگه داشتن وزن در این مدت زمان کوتاه است. دقت کنید در برخی از موارد اگر بیماری نادر باشد زمان خارج کردن آن مشخص نخواهد بود و امکان دارد دائمی باشد.

 

نتیجه گیری

همان طور که اشاره شد لوله گاستروستومی و یا همان لوله تغذیه‌ای یک وسیله پزشکی به شمار می‌رود که برای افرادی که توانایی تغذیه فردی با استفاده از دهان را ندارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارامترهای متنوعی اعم از اختلال در غذا خوردن، مشکل در بلع، تغییر سطح هوشیاری و…. وجود دارند که می‌توانند برای این افراد غذا خوردن را دچار اختلال کنند. گاستروستومی با روش های متفاوتی انجام می‌شود که در این مقاله به تمامی آن ها را در اختیار شما قرار داده ایم. با توجه به وضعیت بیمار پزشک تصمیم می‌گیرد که این لوله به صورت موقت و در کوتاه مدت جای گذاری شود و یا به صورت دائمی وجود داشته باشد.

سوالات متداول گاستروستومی