بیماری کرون یک بیماری التهابی است که در روده اتفاق می‌افتد و ممکن است با علائم بسیار شدیدی نمایان گردد. در علم پزشکی بیماری کرون با علامت اختصاری IBD شناخته می‌شود. این بیماری موجب تحریک دستگاه گوارش و تورم آن خواهد شد.
افراد مبتلا به این بیماری با علائمی همچون کاهش وزن، اسهال، شکم درد و خونریزی مقعدی مواجه می‌شوند. کرون به عنوان یک بیماری دائمی به شمار می‌رود، زیرا درمان خاصی ندارد. با این وجود درمان‌هایی که توسط پزشکان برای این بیماری تجویز می‌گردد، سبب کنترل علائم شده و به بیماران کمک خواهد کرد تا بتوانند به خوبی به زندگی خود ادامه بدهند.
متخصص گوارش و کبد
دکتر مقداد صداقت
برای دریافت نوبت دکتر مقداد صداقت لطفا از طریق واتساپ یا تلگرام با پشتیبانی سایت در ارتباط باشد.
بیماری کرون چیست؟
همانطور که دریافتید کرون یک بیماری التهابی روده بوده که منجر به التهاب دستگاه گوارش می‌شود. این بیماری می‌تواند قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش را درگیر کند. روده کوچک و کولون بیشتر از دیگر قسمت‌های دستگاه گوارش، درگیر این بیماری خواهند شد. البته قسمت درگیر شده توسط این بیماری در افراد گوناگون متفاوت است. در واقع ممکن است که عملکرد کرون از بیماری به بیمار دیگر متفاوت باشد.
اگر این بیماری به موقع درمان نشود ممکن است آثار مخربی را در پی داشته باشد و در نهایت به یک عارضه خطرناک تبدیل گردد. در صورت حاد بودن کرون احتمال تبدیل آن به سرطان وجود دارد. از آنجایی که این بیماری به صورت خاموش عمل می‌کند و ممکن است پس از مدتی حاد شود، بهتر است که دوره درمان خود را زیر نظر بهترین دکتر گوارش و کبد بگذرانید. داشتن رژیم غذایی سالم به منظور پیشگیری از حاد شدن اختلال کرون، حائز اهمیت خواهد بود.
علت بیماری کرون چیست؟
پزشکان تاکنون نتوانسته اند علت دقیق بیماری کرون را تشخیص دهند، اما این تصور وجود دارد که این بیماری به دلیل بروز یک واکنش غیرعادی در سیستم ایمنی بدن اتفاق می‌افتد. بر اساس این تئوری سیستم ایمنی بدن به باکتری‌ها و مواد مفید و غذاها حمله می‌کند، زیرا آن‌ها را به عنوان موادی ناخواسته می‌پندارد.
در هنگام حمله گلبول های سفید در لایه پوششی روده جمع خواهند شد که این تجمع، موجب التهاب می‌شود. التهاب نیز، آسیب و زخم روده را در پی خواهد داشت. برخی از محققان نیز بر این باور هستند که ممکن است یک باکتری و یا ویروس در ارتباط با این بیماری باشد. به عنوان مثال باکتری E. Coli در ارتباط با این بیماری است.
نشانه‌ها و علائم بیماری کرون
این بیماری را باید کاملا جدی بگیرید و در صورت مواجه شدن با علائم آن، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. از شایع‌ترین علائم بیماری کرون می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- خستگی
- اسهال
- تب
- دردهای شکمی و کرامپ
- زخم در دهان
- مشاهده خون در مدفوع
- بی‌اشتهایی و کاهش وزن
- درد در مقعد و اطراف آن
- خروج ترشحات ناشی از التهاب از مقعد
در صورت شدید بودن کرون ممکن است این التهاب در قسمت های زیر نیز مشاهده شود که عبارتند از:
- التهاب پوست
- مفاصل و چشم‌ها
- التهاب مجاری صفراوی و کبد
- تاخیر در رشد و تکامل جنسی کودکان
معمولاً بانوان قبل از سن ۳۵ سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند. از علائم کرون در بانوان می‌توان موارد زیر را نام برد.
- عادت ماهیانه نامنظم: نامنظم شدن قاعدگی بانوان به دلیل تاثیر کرون روی هورمون ها است.
- درد هنگام برقراری رابطه جنسی: به دلیل ایجاد علائم اطراف مقعد و یا واژن، زن هنگام رابطه جنسی با درد مواجه می‌شود.
- کمبود آهن: به علت خونریزی روده و تاثیرات این بیماری روی جذب مواد مغذی، بانوان با کمبود آهن روبرو خواهند شد.
- عدم رضایت از رابطه با شریک جنسی: با کاهش میل جنسی و تاثیر کرون روی تصور زن از بدن خود، کیفیت رابطه کاهش می‌یابد.
روش های تشخیص بیماری کرون
به طور کلی تست مشخصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و پزشک مجموعه‌ای از تست‌ها را برای تایید بیماری کرون به کار خواهد گرفت که شامل موارد زیر می‌شود.
1. آزمایش خون
آزمایش خون به منظور بررسی کم‌خونی یا وجود عفونت در بدن انجام می‌شود.
2. آزمایش وجود خون در مدفوع
این آزمایش به منظور بررسی وجود خون مخفی در مدفوع انجام خواهد شد.
3. کولونوسکوپی
در روش کولونوسکوپی ، پزشک لوله‌ای باریک و انعطاف‌‌پذیر را وارد مقعد کرده و وضعیت روده بزرگ را بررسی می‌کند. در این آزمایش بخش کوچکی از بافت روده جهت نمونه‌گیری و انجام آزمایشات برداشته می‌شود.
4. سی تی اسکن
بر خلاف عکس رادیولوژی با استفاده از سی تی اسکن، می‌توان جزئیات بیشتری را مشاهده کرد. در سی تی اسکن کل روده و بافت‌های اطراف آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
5. ام آر آی (MRI)
با استفاده از تصویربرداری ام آر آی و بررسی روده کوچک و بافت‌های اطراف مقعد، پزشک می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد.
6. انتروسکوپی همراه با بالون
از آنجایی که پزشک به کمک آندوسکوپ نمی‌تواند وضعیت روده کوچک را بررسی کند، از تکنیک انتروسکوپی همراه با بالون استفاده خواهد کرد. اگر پزشک به شواهدی مبنی بر وجود این بیماری در فرد دست یافته باشد، اما به طور کامل اطمینان نداشته باشد با استفاده از این تکنیک می‌تواند به وجود و یا عدم وجود کرون پی ببرد.
عوامل موثر بر بروز بیماری کرون
از عوامل موثر بر این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- سن: بیماری کرون ممکن است در سنین مختلف اتفاق بیفتد، اما احتمال ابتلای جوانان کمتر از ۳۰ سال بیشتر است.
- نژاد: اگر چه این بیماری نژادهای مختلف را درگیر می‌کند، اما یهودیان اروپای شرقی و افراد سفید پوست بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به کرون هستند.
- سابقه خانوادگی: قطعاً اگر اعضای خانواده یا خویشاوندان شما به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما نیز وجود دارد.
- سیگار کشیدن: از دیگر عوامل موثر بر بروز این بیماری، کشیدن سیگار و قلیان است که می‌توانید با کنترل آن‌ها از ابتلا به کرون در امان بمانید.
- محل زندگی: احتمال ابتلا به کرون برای افرادی که در شهرها و کشورهای صنعتی ساکن هستند بیشتر است.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند دیکلوفناک، ناپروکسن، ایبوپروفن و سایر داروها سبب ابتلا به کرون نمی‌شوند، اما موجب ایجاد التهاب در روده خواهند شد.
درمان بیماری کرون
درمان بیماری کرون با هدف کنترل التهاب و پیشگیری از عود انجام می‌شود، نه درمان قطعی. ترکیبی از داروها، تغییر سبک زندگی و در برخی موارد، جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند:
داروها
- سالیسیلات‌ها مانند سولفاسالازین و مسالازین برای کنترل التهاب خفیف
- کورتون‌ها (گلوکوکورتیکوئیدها) در دوره‌های شدید برای مهار التهاب
- داروهای سرکوبگر ایمنی مانند مرکاپتوپورین، آزاتیوپرین، متوتروکسات و سیکلوسپورین برای کنترل سیستم ایمنی
- آنتی‌بیوتیک‌ها مانند مترونیدازول و سیپروفلوکساسین در صورت عفونت‌های روده‌ای یا فیستول
جراحی
در برخی بیماران، به‌ویژه در صورت بروز عوارضی مثل فیستول، انسداد یا تنگی روده، عمل جراحی ضرورت می‌یابد. جراحی می‌تواند بخش‌های درگیر را حذف کند، اما تضمینی برای عدم بازگشت بیماری نیست.
کنترل سبک زندگی
- کاهش استرس از طریق تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا یا مشاوره روان‌شناختی
- رژیم غذایی ضد التهاب
- پرهیز از سیگار، که یکی از عوامل شناخته‌شده در تشدید بیماری است
علائم خارج روده‌ای؛ فقط شکم نیست!
بیماری کرون فقط به روده محدود نمی‌شود. این بیماری می‌تواند روی بسیاری از اندام های بدن تأثیر بگذارد:
- مفاصل (ایجاد آرتریت یا التهاب مفصل)
- پوست (راش، اریتم گرهی)
- چشم‌ها (ورم و التهاب)
- کبد (ایجاد کبد چرب)
- استخوان‌ها (افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان)
همچنین برخی افراد ممکن است دچار کم‌خونی همولیتیک خودایمنی شوند؛ یعنی سیستم ایمنی به سلول های خونی خود حمله کند. این حالت معمولاً با رنگ پریدگی، ضعف و خستگی همراه است.
نقش باکتری E. coli در بیماری کرون
تحقیقات جدید نشان داده که نوعی باکتری به نام اشریشیا کلی (E.coli) می‌تواند در پیشرفت بیماری کرون نقش داشته باشد. این باکتری که معمولاً در روده انسان‌ها به‌صورت طبیعی وجود دارد، در برخی شرایط خاص مانند مسمومیت غذایی بیش از حد رشد می‌کند و باعث تشدید التهاب در بیماران مبتلا به کرون می‌شود. حتی پس از حذف این باکتری از بدن، رشد مجدد آن در بیماران مشاهده شده است.
آیا بیماری کرون خطرناک است؟
بله، اگر درمان و کنترل مناسب صورت نگیرد، بیماری کرون می‌تواند منجر به عوارض جدی مثل انسداد روده، فیستول، و افزایش ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ شود. همچنین کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار داده و منجر به مشکلات تغذیه‌ای، ضعف عمومی، و مشکلات روانی می‌شود.
نتیجه گیری
کرون بیماری التهاب روده است که با علائم گوناگونی مانند دردهای شکمی، اسهال، خونریزی مقعدی، کاهش وزن، کمبود آهن و غیره نمایان می‌شود. اگر چه پزشکان موفق به کشف علت اصلی این بیماری نشده‌اند، اما بر این باور هستند کرون که به دلیل بروز یک واکنش غیرمعمول در سیستم ایمنی بدن اتفاق می‌افتد.
روش خاصی برای تشخیص دقیق این بیماری وجود ندارد و پزشکان به کمک آزمایشات گوناگون به وجود کرون پی خواهند برد. برخی از عوامل همچون سن، سابقه خانوادگی، محل زندگی، ژنتیک، استعمال دخانیات و مصرف داروهای ضدالتهاب از علل موثر بر بروز این بیماری هستند. برای درمان این بیماری روش‌های گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرد که پزشک با توجه به وضعیت بیمار، بهترین تجویز را انجام خواهد داد.
دکتر مقداد صداقت متخصص گوارش و کبد آماده ارائه خدمات آندوسکوپی و کولونوسکوپی به بیماران در تهران می باشد.
سوالات متداول بیماری کرون
آیا بیماری کرون منجر به مرگ بیمار می‌شود؟
احتمال مرگ به دلیل ابتلا به این بیماری، بسیار اندک خواهد بود.
آیا با قطعیت می‌توان گفت که کرون به سرطان تبدیل می‌شود؟
خیر، اما کسانی که به این بیماری مبتلا هستند نسبت به افراد سالم شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان روده خواهند داشت.
آیا بیماری کرون مسری است؟
خیر این بیماری از افراد بیمار به افراد سالم سرایت نمی‌کند.