رفلاکس معده به دلایل مختلفی ایجاد میشود. در ورودی معده، حلقهای عضلانی به نام اسفنکتر مری تحتانی قرار دارد که به آن LES گفته میشود. به محض اینکه غذا از این دریچه عبور میکند، LES بسته میشود. اگر این دریچه خیلی زود باز شود یا تا انتها بسته نشود، اسیدی که توسط معده تولید شده به داخل مری برمیگردد که این موضوع باعث سوزش سر دل یا ترش کردن معده میشود. در صورتی که این مشکل در طول یک هفته، دو بار یا سه بار اتفاق بیفتد، نشان از بیماری رفلاکس معده است و باید به پزشک مراجعه شود.
خوشبختانه در بیشتر موارد میتوان با تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی، این بیماری را برطرف کرد. اما در صورتی که شدت آن بالا باشد و با این راهکارها برطرف نشود، باید به سراغ درمانهای دارویی یا حتی جراحی رفت.
در ادامه بیشتر راجع به این نوع از بیماری گوارشی صحبت خواهیم کرد.
![رفلاکس معده](https://govareshonline.com/wp-content/uploads/2024/06/Black-and-White-Photographic-Positive-Quote-Instagram-Post-1.webp)
رفلاکس معده چیست؟
رفلاکس معده یک بیماری گوارشی شایع است که در ناحیه تحتانی قفسه سینه سوزش ایجاد میکند. این مشکل زمانی اتفاق میافتد که اسید معده مجدداً به داخل مری برگردد و از آنجایی که دریچه مری پوشش مناسبی ندارد، در تماس با شیره یا اسید معده آسیب میبینند و نمیتواند اثرات مخرب آن را خنثی کند.
در نتیجه این فرآیند، این عارضه گوارشی و سوزش معده اتفاق میافتد. اگر در طول هفته این موضوع دو بار اتفاق بیافتد، بهترین دکتر گوارش و کبد در تهران تشخیص میدهد که شما به رفلاکس معده مبتلا شدهاید و باید تحت درمان قرار بگیرید.
علائم رفلاکس معده
همه افراد صرف نظر از سن و سالی که دارند در طول زندگی خود حداقل یک بار با این مشکل مواجه شدهاند و رفلاکس معده را تجربه کردهاند. برخی از علائم این بیماری عبارتند از:
- احساس طعم اسیدی در دهان
- آروغهای مکرر و باد گلوی فراوان
- دل درد
- احساس بازگشت مایع تلخ یا ترش از معده به دهان یا به اصطلاح ترش کردن
- مشکل در بلعیدن غذا
- بزاق زیاد در دهان
- گرفتگی صدا یا حنجره
- التهابات لثه
- گلودرد مزمن
- وجود بوی بد در دهان
- درد در ناحیه قفسه سینه
- احساس وجود توده در گلو
- داشتن حالت تهوع
- استفراغ خونی یا مدفوع سیاه
- سرفه مزمن
- به وجود آمدن مشکل آسم
- لارنژیت
- اختلال در خواب
علت رفلاکس معده چیست؟
رفلاکس معده دلایل متعددی دارد. یکی از دلایل ابتلا به این بیماری به ناهنجاریهای مربوط به معده یا فتق هیاتال مربوط میشود. از دیگر دلایل ابتلا به این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چاقی و اضافه وزن
- خوردن وعدههای غذایی سنگین یا خوابیدن بلافاصله بعد از صرف غذا
- خوردن غذاهای سنگین و خوابیدن به پشت یا خم شدن از ناحیه کمر
- خوردن میان وعده قبل از خواب
- خوردن غذاهایی مانند گوجه فرنگی، مرکبات، نعناع، شکلات، سیر، پیاز یا غذاهای تند یا چرب
- سیگار کشیدن
- باردار بودن
- مصرف نوشیدنیهای خاصی مانند نوشیدنیهای گازدار، الکل، قهوه یا چای
- مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین، داروهای فشار خون یا داروهای شل کننده عضلات
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در پی ابتلا به رفلاکس معده، در قفسه سینه احساس درد میکنید، دچار تنگی نفس هستید و یا در ناحیه بازو و فک، درد زیادی دارید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید و تحت معاینه قرار بگیرید. چرا که این علائم میتوانند نشانهها و علائمی از حمله قلبی باشند. اگر علائم رفلاکس معده شما به طور مکرر و به شکل شدید اتفاق میافتد یا در طول هفته بیش از دو بار با این مشکل مواجه هستید، به پزشک متخصص معده و گوارش مراجعه کنید و این علائم را جدی بگیرید.
نحوه جلوگیری از رفلاکس معده
برای جلوگیری از ابتلا به رفلاکس معده میتوانید از راههای زیر کمک بگیرید و با ایجاد تغییر در سبک زندگی خود، راههای بروز این مشکل را ببندید.
✔ اگر چاق هستید ورزش کنید و برنامه کاهش وزن داشته باشید.
✔ از مصرف سیگار بپرهیزید.
✔ غذاهای سنگین استفاده نکنید و مقدار غذاهای مصرفی را کم کنید.
✔ دو تا سه ساعت بعد از خوردن غذا به هیچ عنوان دراز نکشید یا خم نشوید.
✔ اگر به مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین عادت دارید بهتر است این عادت را کم کم ترک کنید.
✔ سر تخت خود را به میزان ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر بلند کنید و حالت شیب ایجاد کنید.
✔ در صورت امکان از مصرف تئوفیلین بپرهیزید.
روش های درمان رفلاکس معده
رفلاکس معده با توجه به شدت بیماری و نوع آن، روشهای درمانی متعددی دارد. برخی از متداولترین روشهای درمان این بیماری عبارتند از:
- مصرف داروهای شیمیایی مانند رانیتیدین، پانتوپرازول، لانسوپرازول و امپرازول
- عمل جراحی در مواردی که رفلاکس حاد باشد
- درمان به روش طب سوزنی
- درمانهای گیاهی و خانگی
- کاهش وزن
- ترک سیگار
- جویدن آدامس بعد از صرف غذا
- عدم استفاده از محرکهای اسید معده
- عدم خوابیدن و استحمام، بلافاصله بعد از خوردن غذا
- انجام تمرینهای ورزشی مخصوص
- کاهش حجم وعدههای غذایی
- کاهش میزان چربی موجود در غذاها و عدم استفاده از ادویههای تند در پخت غذا
نگاه کلی به رفلاکس معده:
رفلاکس معده موضوع خطرناکی نیست و معمولاً با مصرف یک سری داروها و روشهای درمانی میتوان آن را برطرف کرد. اما در حالتی که این بیماری شدت پیدا کند، برای جان افراد خطرآفرین میشود. به همین علت توصیه میکنند که با مشاهده نخستین علائم این بیماری، هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرده و روش درمانی موثر را دریافت کنید.
این بیماری انواع مختلفی دارد و به صورت کلاسیک، حنجرهای_ حلقی و لارنژین رفلاکس، بروز پیدا میکند. هر یک از انواع رفلاکس معده روشهای درمانی متفاوتی دارند که پس از تشخیص توسط پزشک، درمان مناسب برای آنها ارائه میشود.
سوالات متداول رفلاکس معده
استفاده از غذاهای پرادویه و تند، غذاهایی که چربی زیادی دارند یا ترش هستند، همچنین مصرف نوشیدنیهای گازدار، زمینه ابتلا به رفلاکس را افزایش میدهند.
ورزش کردن در کاهش علائم رفلاکس معده بسیار تاثیرگذار است. به همین علت توصیه میشود که برای بهبود عملکرد گوارش، برنامه کاهش وزن داشته باشید.
این بیماری معمولاً ۲ تا ۸ هفته بعد از تشخیص و دریافت روشهای درمانی برطرف میشود. اگر به داروهایی که توسط پزشک تجویز میشود و نکات تغذیهای دقت داشته باشید، سرعت بهبودی افزایش پیدا میکند.