مراقبت های پس از گاستروستومی در کودکان و نوزادان
مراقبت از نوزادان و کودکان پس از گاستروستومی نیازمند دقت و توجه ویژه است تا از بروز عفونت، نشت و سایر عوارض جلوگیری شود.
هزینه گاستروستومی در تهران
دکتر مقداد صداقت متخصص گوارش و کبد
برای دریافت هزینه گاستروستومی توسط دکتر مقداد صداقت لطفا از طریق واتساپ یا تلگرام با پشتیبانی سایت در ارتباط باشد.
۱. نظافت و بهداشت محل لوله
- محل ورود لوله گاستروستومی را روزانه با آب گرم و صابون ملایم یا سرم نمکی شستشو دهید.
- بعد از شستشو، محل را کاملاً خشک کنید تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود.
- در روزهای ابتدایی پس از عمل، ممکن است اطراف لوله مقداری ترشح مشاهده شود که طبیعی است، اما در صورت افزایش ترشحات یا تغییر رنگ آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید.
۲. بررسی علائم عفونت و التهاب
- قرمزی، تورم، درد، ترشح چرکی و بوی بد از نشانه‌های عفونت در محل ورود لوله هستند.
- در صورت مشاهده تب یا بی‌قراری کودک، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
۳. نحوه صحیح تغذیه از طریق لوله
- تغذیه باید طبق دستور پزشک انجام شود و ابتدا با مایعات آغاز شده و سپس غذاهای نیمه‌جامد اضافه شوند.
- تغذیه باید به‌آرامی و در حالت نشسته انجام شود تا از رفلاکس و استفراغ جلوگیری شود.
- سرنگ یا پمپ تغذیه باید با سرعت مناسب تنظیم شود تا کودک احساس ناراحتی نکند.
- پس از تغذیه، لوله را با مقدار کافی آب (معمولاً ۵ تا ۱۰ میلی‌لیتر) شستشو دهید تا از انسداد آن جلوگیری شود.
۴. بررسی نشت غذا از اطراف لوله
- اگر مقدار کمی ترشح یا نشت مشاهده شود، ممکن است به دلیل تطبیق بدن با لوله باشد.
- در صورت افزایش نشت، باید به پزشک اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز به تغییر موقعیت لوله یا تنظیم سایز آن باشد.
۵. جلوگیری از انسداد لوله
- پس از هر بار تغذیه، حتماً مقدار کمی آب در لوله تزریق کنید تا مسیر آن باز بماند.
- از ورود مواد غلیظ، تکه‌های غذا یا داروهایی که به‌درستی حل نشده‌اند، خودداری کنید.
- در صورت انسداد لوله، می‌توان از سرنگ برای شستشوی آن استفاده کرد، اما اگر مشکل حل نشد، باید با پزشک مشورت کرد.
۶. تعویض بانداژ و محافظت از محل جراحی
- در روزهای ابتدایی پس از جراحی، از بانداژ برای محافظت از محل گاستروستومی استفاده کنید.
- پس از چند روز، معمولاً نیاز به بانداژ وجود ندارد و تنها باید بهداشت محل حفظ شود.
- اگر لوله دچار آسیب، ترک یا خمیدگی شد، فوراً باید پزشک را در جریان بگذارید.
۷. وضعیت خواب و تحرک کودک
- بهتر است کودک هنگام خواب در وضعیت کمی شیب‌دار (مثلاً با زاویه ۳۰ تا ۴۵ درجه) قرار بگیرد تا از رفلاکس معده جلوگیری شود.
- کودک باید بتواند به‌آرامی حرکت کند، اما باید مراقب باشید که به لوله کشیده نشود.
- لباس‌های کودک باید راحت باشد و فشاری بر روی محل ورود لوله ایجاد نکند.
مراقبت های پس از گاستروستومی در بزرگسالان
مراقبت های پس از گاستروستومی در بزرگسالان نیز اهمیت زیادی دارد و به بهبود سریع‌تر بیمار کمک می‌کند.
۱. حفظ بهداشت محل گاستروستومی
- روزانه باید اطراف لوله با آب و صابون شسته و به‌آرامی خشک شود.
- در صورت مشاهده قرمزی یا التهاب، پزشک را در جریان بگذارید.
- می‌توان از پدهای مخصوص در اطراف لوله استفاده کرد تا از اصطکاک و تحریک پوستی جلوگیری شود.
۲. تغذیه مناسب و جلوگیری از سوءتغذیه
- تغذیه باید مطابق با برنامه پزشک باشد و معمولاً با مایعات شفاف (مانند آب و آب‌میوه‌های بدون پالپ) آغاز شود.
- به‌تدریج غذاهای نیمه‌جامد و پوره‌ای اضافه می‌شوند.
- هنگام تغذیه، بیمار باید در وضعیت نشسته یا نیمه‌نشسته باشد تا از بازگشت غذا به مری جلوگیری شود.
- بعد از تغذیه، بهتر است بیمار حدود ۳۰ دقیقه در وضعیت نیمه‌نشسته بماند.
۳. پیشگیری از انسداد لوله گاستروستومی
- پس از هر بار تغذیه، لوله باید با ۳۰ تا ۵۰ میلی‌لیتر آب شسته شود.
- از ورود داروهای جامد و مواد غذایی غلیظ که ممکن است باعث انسداد لوله شوند، جلوگیری شود.
- در صورت مشاهده کندی جریان تغذیه یا مسدود شدن لوله، می‌توان با استفاده از سرنگ و آب گرم مسیر لوله را باز کرد.
۴. جلوگیری از عفونت و بررسی نشت مایعات
- در صورت مشاهده هرگونه نشت مایع، التهاب یا افزایش درد در محل لوله، باید به پزشک مراجعه کرد.
- هرگونه ترشح غیرعادی، بوی بد یا تغییر رنگ پوست اطراف لوله می‌تواند نشانه عفونت باشد.
۵. وضعیت خوابیدن و فعالیت‌های روزانه
- بیمار باید هنگام خوابیدن در زاویه حدود ۳۰ تا ۴۵ درجه قرار بگیرد تا از رفلاکس معده جلوگیری شود.
- بیمار می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهد، اما باید از حرکات شدید که ممکن است به لوله فشار بیاورد، خودداری کند.
۶. زمان تعویض لوله گاستروستومی
- زمان تعویض لوله توسط پزشک تعیین می‌شود، اما در صورت مشاهده تغییر رنگ، آسیب دیدگی یا انسداد مداوم، ممکن است نیاز به تعویض زودتر باشد.
نتیجه‌گیری
مراقبت از لوله گاستروستومی در کودکان و بزرگسالان شامل حفظ بهداشت، جلوگیری از عفونت، تغذیه صحیح و بررسی منظم وضعیت لوله است. رعایت این نکات باعث کاهش عوارض و بهبود سریع‌تر بیمار خواهد شد.
