گاستریت یا التهاب معده (ورم معده) | علل، علائم و درمان
گاستریت (التهاب معده) به معنای التهاب یا تورم دیواره داخلی معده است. این بیماری ممکن است به‌طور ناگهانی (حاد) یا به‌طور مزمن و طولانی‌مدت ایجاد شود. در حالت گاستریت، دیواره معده آسیب می‌بیند و ممکن است منجر به مشکلاتی مانند درد، سوزش، تهوع و حتی زخم معده شود.
گاستریت حاد معمولاً به‌طور ناگهانی و به دنبال عواملی مانند مصرف بیش از حد الکل، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، غذاهای تحریک‌کننده یا عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری بروز می‌کند.
از سوی دیگر، گاستریت مزمن ممکن است به‌طور تدریجی پیشرفت کند و حتی به آسیب‌های جدی‌تری مانند زخم معده یا مری بارت منجر شود. در صورت عدم درمان، گاستریت می‌تواند به مشکلات گوارشی مزمن و حتی خطرات جدی‌تری برای سلامتی منجر شود. بنابراین، تشخیص به‌موقع و درمان مناسب برای جلوگیری از عوارض مهم است.
متخصص گوارش و کبد
دکتر مقداد صداقت
برای دریافت نوبت دکتر مقداد صداقت لطفا از طریق واتساپ یا تلگرام با پشتیبانی سایت در ارتباط باشد.
انواع گاستریت یا التهاب معده
گاستریت به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شود:
- گاستریت حاد: التهاب ناگهانی و کوتاه‌مدت معده که معمولاً ناشی از عفونت یا مصرف مواد تحریک‌کننده مانند الکل، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) یا غذاهای تند است.
- گاستریت مزمن: التهاب طولانی‌مدت معده که ممکن است به‌تدریج پیشرفت کرده و آسیب‌هایی به دیواره معده وارد کند. این نوع گاستریت معمولاً به دلیل عفونت‌های مزمن با باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا شرایط خودایمنی ایجاد می‌شود.
علل گاستریت یا التهاب معده
- عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری: یکی از شایع‌ترین علل گاستریت مزمن است. این باکتری باعث تحریک دیواره معده و ایجاد التهاب می‌شود.
- مصرف زیاد داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن و آسپرین می‌توانند پوشش محافظ معده را از بین ببرند و منجر به التهاب شوند.
- الکل و مواد تحریک‌کننده: مصرف زیاد الکل، غذاهای تند یا داغ می‌تواند باعث تحریک معده و بروز گاستریت حاد شود.
- استرس شدید یا آسیب‌های فیزیکی: استرس فیزیکی ناشی از جراحی، تصادف یا سوختگی ممکن است باعث بروز گاستریت حاد شود.
- بیماری‌های خودایمنی: در این حالت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های معده حمله می‌کند و باعث التهاب مزمن می‌شود.
علائم التهاب معده یا گاستریت
علائم گاستریت می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما رایج‌ترین علائم عبارت‌اند از:
- درد یا ناراحتی در ناحیه بالای شکم (معده)
- تهوع و استفراغ
- سوزش معده یا احساس سنگینی بعد از غذا خوردن
- از دست دادن اشتها
- نفخ و احساس پری معده
- هضم سخت غذا (دیسپپسی)
در موارد شدید، ممکن است خونریزی در معده رخ دهد که باعث استفراغ خونی یا مدفوع سیاه و تاریک شود.
تشخیص گاستریت (التهاب معده)
برای تشخیص گاستریت، پزشک ممکن است از روش های زیر استفاده کند:
- آندوسکوپی: در این روش، لوله‌ای نازک و منعطف به نام آندوسکوپ از طریق دهان وارد معده می‌شود تا التهاب و زخم‌های موجود در دیواره معده را مشاهده کند.
- تست تنفسی برای هلیکوباکتر پیلوری: تستی که برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری انجام می‌شود.
- آزمایش خون: برای تشخیص کم‌خونی یا عفونت‌ها.
- تست مدفوع: برای بررسی وجود خون در مدفوع.
درمان گاستریت – التهاب معده
درمان گاستریت بستگی به علت ایجاد آن دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر علت گاستریت عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد، پزشک آنتی بیوتیک‌ها را برای از بین بردن این باکتری تجویز می‌کند.
- مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI): داروهایی مانند امپرازول که تولید اسید معده را کاهش می‌دهند و به التیام التهاب کمک می‌کنند.
- آنتی‌اسیدها: برای کاهش سوزش و ناراحتی معده.
- داروهای ضد التهاب: اگر گاستریت به دلیل مصرف دارو های ضدالتهاب ایجاد شده باشد، ممکن است پزشک داروهای دیگری را جایگزین کند.
- تغییرات در سبک زندگی
- پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده مانند فست فود، غذاهای چرب و تند.
- مصرف وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر به جای وعده‌های سنگین.
- کاهش مصرف الکل و سیگار.
پیشگیری از گاستریت
برای جلوگیری از بروز گاستریت، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- پرهیز از مصرف خودسرانه داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن.
- رعایت رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف غذاهای چرب، تند و فست فود.
- ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل.
- مدیریت استرس از طریق ورزش، مدیتیشن یا روش های آرامش بخش.
گاستریت یکی از بیماری های گوارشی شایع است که می‌تواند باعث درد و ناراحتی در معده شود. این بیماری می‌تواند به دلیل عفونت ، مصرف داروها ، یا استرس ایجاد شود و با درمان مناسب و تغییرات سبک زندگی، قابل کنترل است. در صورت بروز علائم مداوم، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان دقیق توصیه می‌شود. دکتر مقداد صداقت ، فوق تخصص گوارش و کبد آماده ارائه خدمات آندوسکوپی و درمان مشکلات گوارشی در تهران می باشد.